Historia diamentów: od starożytności do współczesności.

0
78
Rate this post

Diamenty – najtwardsze i ‍najbardziej ⁤pożądane kamienie na świecie. Ich historia sięga tysięcy lat wstecz, od starożytnych cywilizacji po współczesne czasy. W ‌swoim artykule przyjmiemy podróż przez ⁢fascynujący świat diamentów, ich znaczenie kulturowe,⁤ oraz jak zmieniały się trendy i ⁤technologie ‍z nimi związane. Witajcie w Historii Diamentów: od starożytności do współczesności.

Historia diamentów

Diamenty‍ są jednymi z najcenniejszych ⁤i najpiękniejszych kamieni szlachetnych ⁣na ⁢świecie. Ich historia sięga starożytności, kiedy były wykorzystywane jako ozdoby do biżuterii oraz symbole bogactwa i władzy. Pierwotnie wydobywane tylko w Indie, diamenty zyskały popularność na całym świecie dzięki ich niezwykłej twardości i blasku, który pozostaje ‌niezmienny przez wieki.

Współczesne wydobycie diamentów odbywa się głównie w krajach takich jak Australia, Botswana czy Rosja. Proces⁤ pozyskiwania i obróbki diamentów jest ‌dziś ⁢bardzo ​zaawansowany technologicznie, co pozwala na produkcję‍ diamentów o doskonałej jakości. Diamenty są ⁢nie tylko symbolem luksusu, ale także często wykorzystywane w przemyśle, na przykład do produkcji narzędzi tnących czy w elektronice.

Od starożytności ‍do współczesności

W historii ⁣ludzkości diamenty zawsze symbolizowały luksus, bogactwo i ⁢trwałość. ‌Od ⁤starożytnych cywilizacji po współczesne czasy, te piękne kamienie pozostają obiektem pożądania i fascynacji.

Prześledźmy więc niezwykłą podróż diamentów przez wieki:

  • Starożytność: Pierwsze wzmianki o diamentach ⁢pochodzą z Indii, gdzie były uznawane za kamienie o nadprzyrodzonych ​właściwościach.
  • Średniowiecze: Diamenty były popularne wśród europejskich monarchów, symbolizując władzę⁣ i prestiż.
  • Renesans: W tym okresie diamenty odgrywały istotną rolę w sztuce i ⁤jubilerstwie, inspirując artystów‌ do tworzenia niezwykłych dzieł.

Pierwsze wzmianki o diamentach

Diamenty były znane już w starożytności, gdzie były uważane za kamienie szlachetne i symbole bogactwa oraz prestiżu. ​ pochodzą z Indii, gdzie od wieków były cenione za ​swoją niezwykłą twardość i piękny połysk. Już w ⁤IV w. p.n.e. w sanskryckich tekstach znane były jako „vajra” czyli „piorun”.

W starożytnym Rzymie diamenty były uważane za kamienie o niezwykłej mocy i magicznych właściwościach, były również stosowane do dekorowania biżuterii właśnie w tym okresie. W średniowieczu diamenty były symbolem nieśmiertelności, siły i odwagi, co sprawiło że wielu władców oraz ‌bogatych osobistości posiadało biżuterię ozdobioną tymi kamieniami.

Znaczenie diamentów w różnych kulturach

Diamenty od starożytności po dzień dzisiejszy odgrywały istotną rolę w różnych kulturach na całym świecie. Symbolizują one bogactwo, siłę, miłość, purpurę, oraz‌ wieczność. Ich znaczenie kulturowe różni się w zależności od społeczeństwa i regionu, ale zawsze są one uważane za wyjątkowe ⁢i ‍szlachetne kamienie.

W starożytnym‍ Egipcie diamenty były uważane ‍za symbole władzy faraonów, a w Indiach ⁢były uznawane⁣ za kamienie ochronne przynoszące szczęście. W Europie średniowiecznej diamenty były symbolem bogactwa i ‌aristokracji. Współcześnie diamenty są pożądane na całym świecie jako kamienie​ szlachetne w biżuterii, a także są cenione za swoją twardość i piękno.

Techniki pozyskiwania diamentów ‌w starożytności

W starożytności diamenty były‌ uważane za wyjątkowo cenne kamienie, które często były używane do ozdabiania królewskich koron​ i innych przedmiotów luksusowych. Istniały różne techniki pozyskiwania diamentów, które były stosowane przez starożytnych rzemieślników. Jedną z popularnych metod ‍było wykorzystanie diamentów naturalnych, które‌ były odkrywane w rzekach ‍lub‌ kopalniach diamentów. Inną ⁣techniką było wykorzystanie‍ diamentów syntetycznych, które ⁢były produkowane sztucznie za pomocą specjalnych procesów chemicznych.

Starożytni rzemieślnicy posiadali również umiejętność szlifowania ⁢diamentów, aby stworzyć ​z ‍nich‍ piękne i błyszczące kamienie.⁤ Szkolenie w zakresie szlifowania diamentów było bardzo cenione​ i zwykle przekazywane z pokolenia na pokolenie. ‌Dzięki tym technikom ​starożytni mieszkańcy różnych ‌kultur mogli cieszyć się pięknymi diamentami, które do dziś pozostają ⁣symbolem luksusu i bogactwa.

Handel diamentami w średniowieczu

odgrywał kluczową rolę w rozwoju i rozprzestrzenianiu się tych cennych kamieni. W tym okresie​ diamenty były luksusowym towarem, dostępnym głównie⁣ dla⁣ elit społecznych, władz kościelnych oraz bogatych kupców. Handel diamentami był bardzo opłacalny, a ich wartość często przewyższała ‍cenę złota⁢ czy srebra.

Diamenty​ w średniowieczu⁢ były symbolem potęgi, bogactwa ‌i statusu społecznego. Kupowane i ⁣sprzedawane były głównie na wielkich targach i jarmarkach, gdzie handlarze z różnych regionów Europy spotykali się, aby dokonywać transakcji. Diamenty były również popularnym darem na dworach ⁤królewskich i wśród arystokracji, podkreślając prestiż i znaczenie ich właścicieli.

Legendarne diamenty ze świata‌ historii

Jednym z najbardziej znanych diamentów w historii ⁤jest Koh-i-Noor, który został po raz pierwszy wymieniony w dokumentach już w 1304 roku. Ten ⁤niezwykle rzadki diament o‍ 105,6 karatach‌ zmieniał właścicieli⁤ przez wieki, włącznie z brytyjską rodziną królewską. Innym znanym diamentem z przeszłości jest Hope Diamond, którego historia sięga XVII wieku. Znany jest z nieszczęść, które miały dotykać jego właścicieli, co przyniosło mu swoistą sławę.

Diamenty od wieków ‌fascynowały ludzi swoim blaskiem i niezwykłą twardością.‍ Orloff Diamond to kolejny diament z historii, który ⁣pierwotnie ⁢zdobił wizerunek hinduskiego‌ boga Kryszny⁤ w jednym z świątyń. Regent Diamond, znany‍ również jako Pitt Diamond, to‍ diament o masie 141 karatów, który pierwotnie zdobił koronę‌ Ludwika⁤ XV. Te i wiele​ innych diamentów przetrwały wieki, stając się nie tylko ozdobą, ale również częścią legend i historii.

Rozwój technologii szlifowania diamentów

Technologia szlifowania diamentów ma długą historię, która sięga starożytności. Pierwsi ludzie zaczątkowo wykorzystywali diamenty w ich naturalnym ⁤stanie jako ozdobę lub wykazywali je jako bogactwo. W ciągu wieków, techniki szlifowania diamentów zostały doskonalone, aby uzyskać doskonałą przejrzystość, brylantowość i​ kształt, które znamy dzisiaj.

Współczesne metody obróbki diamentów, takie jak tarcie ⁤diamentowe, laserowe szlifowanie i polerowanie, pozwalają⁣ na tworzenie diamentów na nowym poziomie precyzji i elegancji.‌ Procesy te wymagają zaawansowanej technologii ​i specjalistycznej wiedzy, aby osiągnąć perfekcyjny kształt i połysk⁣ diamentu. ⁢Dzięki‌ ciągłemu rozwojowi technologii szlifowania diamentów, ten ‌drogocenny kamień pozostaje wciąż jednym z najbardziej pożądanych i⁤ cenionych ⁤na ‍świecie.

Powstanie pierwszych jubilerów​ diamentowych

Dywany diamentowe są jednym z najbardziej luksusowych dodatków dla‌ każdej kobiety. Historia diamentów sięga starożytności, kiedy to początkowo zostały odkryte jako naturalne kryształy. Wówczas nikt nie miał pojęcia o tym, ‍jak można je sformatować i‌ szlifować, aby tworzyć piękne biżuterie. Jednakże, z upływem czasu ludzie‌ zaczęli odkrywać tajemnice diamentów ⁤i ich niezrównaną twardość, co doprowadziło do powstania pierwszych jubilerów diamentowych.

Diamenty nie tylko stanowią symbol bogactwa i elegancji,​ ale również posiadają magiczną moc przyciągania wzroku i ⁢fascynacji. Dzięki zaawansowanym technologiom oraz umiejętnościom jubilerów, współczesność przynosi nam niezliczone możliwości w tworzeniu biżuterii ze wspaniałych kamieni. Bez wątpienia, historia diamentów to fascynująca opowieść o ich ewolucji⁤ od czasów starożytnych aż po obecne czasy, gdzie są one nieodłącznym elementem luksusu i stylu.

Diamenty w sztuce i literaturze

Starożytność Średniowiecze Nowożytność
Egiptczycy wykorzystywali diamenty do zdobienia amuletów ⁢i narzędzi. Diamenty były symbolem bogactwa i potęgi w Europie ⁣feudalnej. W okresie renesansu diamenty zaczęto wykorzystywać do ozdabiania koron królewskich.

Diamenty od wieków fascynują ludzi swoim blaskiem i niezwykłością. Były symbolem luksusu, potęgi i wieczności. W literaturze także odgrywały istotną rolę, będąc inspiracją dla wielu znakomitych twórców. W swoich dziełach opisywali⁣ je jako obiekty pożądania, odzwierciedlające niezwykłą siłę i piękno.

  • William Shakespeare w sonetach porównuje miłość do diamentu – trwałej, niezmiennego skarbu.
  • Emily Dickinson w​ wierszu „Hope is⁣ the thing⁤ with feathers” zestawia diamenty z⁣ wartością emocjonalną.

Brylanty w symbolice ‌religijnej

Od⁣ wieków diamenty odgrywały istotną rolę w symbolice religijnej różnych kultur. W hinduizmie, diament symbolizuje czystość, niewinność i duchową ​doskonałość. Jest także uważany za ⁢kamień, który ‍przyciąga bogactwo i⁤ obfitość.

W judaizmie,‍ diament jest często kojarzony z boskim światłem i obecnością Boga. Jest symbolem mocy, ⁣niezniszczalności i nieśmiertelności. W chrześcijaństwie diament symbolizuje nieprzemijalność, trwałość i wieczność. Jest także symbolem czystości, wierności i miłości w kontekście małżeństwa i więzi rodzinnych.

Diamenty w koronacjach i insygniach władzy

Diamenty od wieków były symbolem luksusu, bogactwa i władzy. W koronacjach i ‌insygniach władzy ⁣znajdują się często najpiękniejsze i najcenniejsze klejnoty, które dodają blasku i prestiżu każdemu monarsze. Historia diamentów⁣ sięga starożytności, gdzie były one uważane‍ za kamienie szlachetne o⁤ wyjątkowej mocy magicznej.⁢ Współcześnie diamenty nadal pozostają jednym z ​najbardziej pożądanych klejnotów, a ich znaczenie jest bardziej symboliczne niż ‍kiedykolwiek wcześniej.

Władcy używali diamentów nie tylko jako ozdób, ale także jako środków mających podkreślić ich potęgę oraz niezwykłość. Diamenty były symbolem nie ⁤tylko materialnego bogactwa, ale ‌także nieśmiertelności i wieczności. Z biegiem czasu ⁣technologia szlifowania diamentów ewoluowała, co pozwoliło na uzyskanie jeszcze większego blasku i szlachetności tych kamieni. Dzięki ‌temu⁢ diamenty stały się nieodłącznym ⁤elementem koronacji⁣ i insygniów władzy, budując niepowtarzalny wizerunek monarchy.

Diamenty w świecie mody i luksusu

Diamenty od wieków budzą zachwyt i podziw ze względu na‍ swoją niezwykłą piękność ⁢oraz wartość. W starożytności‌ diamenty były uważane za kamienie o nadzwyczajnych właściwościach magicznych i leczniczych. W starożytnym Rzymie diamenty były symbolem potęgi i bogactwa, noszone przez cesarzy i arystokratów. W średniowieczu diamenty były cenione za ⁤swoją twardość i trwałość, symbolizując wieczność i niezmienną miłość.

Współcześnie diamenty są nieodłącznym elementem‌ luksusu i prestiżu w świecie⁣ mody. Są wykorzystywane w najbardziej ekskluzywnych biżuteriach i akcesoriach designerskich, dodając im blasku i elegancji. Diamenty stały się także symbolem zobowiązania i wyjątkowej miłości w postaci pierścieni ⁢zaręczynowych i obrączek ślubnych. Bez względu na epokę, diamenty zawsze pozostają niezrównane i niezapomniane, inspirując projektantów i artystów​ na całym świecie.

Innowacje ⁤w jubilerstwie⁣ diamentowym

Przez wieki diamenty fascynowały ludzkość swoim blaskiem i tajemnicą. Pierwsze wzmianki o‍ wydobyciu ⁤diamentów pochodzą z Indii, gdzie były one ‍uważane za kamienie o wyjątkowej mocy duchowej. W starożytności ⁣diamenty były również symbolem bogactwa i ⁣władzy, noszone przez władców i arystokrację.

Współcześnie diamenty nie straciły swojego prestiżu⁢ i wciąż są jednym⁤ z najbardziej pożądanych ‌kamieni szlachetnych. Dzięki postępowi technologicznemu ​jubilerzy mają dziś⁢ możliwość tworzenia coraz bardziej innowacyjnych i kreatywnych projektów, które zachwycają swoim pięknem i wyjątkowością. Diamenty są nie tylko symbolem miłości i elegancji, ale również doskonałym wyborem na każdą okazję, od ślubu po wieczór gala.

Największe diamenty na świecie

Od czasów starożytnych diamenty były ⁢uważane za symbole ​bogactwa, luksusu i potęgi. Niektóre‌ z największych i najbardziej znanych diamentów na ⁤świecie mają bogatą historię, która sięga setek lat ‍wstecz. Oto ⁤lista największych diamentów na‍ świecie:

Cullinan I: Największy nieoszlifowany diament na⁢ świecie, o masie 3,106 karatów. ‌Znany również jako ‌Gwiazda Afryki,⁢ został podzielony na 9 mniejszych kamieni, z których największy, Cullinan I, waży 530,2 karata.

Centenary Diamond:‌ Diament o masie 273,85 karata, o doskonałym szlifie serca.

Golden ‌Jubilee Diamond: Największy cięty diament na świecie, waży 545,67 karata.

Proces wydobycia diamentów w ⁢XX wieku

Współczesne metody wydobycia diamentów w XX wieku różnią się znacząco od tych stosowanych w starożytności. Zamiast opierać się głównie na pracy ręcznej, współczesne kopalnie diamentów wykorzystują zaawansowane technologie, w tym ciężki sprzęt górniczy, konwencjonalne ​geologiczne metody badawcze oraz nowoczesne techniki ⁢wydobywcze.

obejmuje szereg kroków, które są niezbędne do uzyskania ‍tego cennego surowca mineralnego. Przykładowe etapy procesu wydobycia diamentów to:

  • wiertnictwo geologiczne w poszukiwaniu złoża diamentów,
  • eksploatacja​ kopalni pod ⁣ziemią lub na powierzchni,
  • sortowanie i ocena surowców diamentowych,
  • obróbka ⁣i szlifowanie diamentów do gotowych kamieni jubilerskich.

Wpływ diamentów na trendy w biżuterii

Diamenty od wieków są uważane za symbol luksusu, bogactwa i klasy. Ich wszechstronność sprawia, że są one ⁣niezwykle popularne w świecie biżuterii. jest ⁢niepodważalny, zarówno w przeszłości, ⁢jak i obecnie.

Od starożytnych cywilizacji ⁤do współczesnych projektantów biżuterii, diamenty zawsze przyciągały uwagę swoim blaskiem i pięknem. W dzisiejszych czasach diamenty są‌ stosowane w różnorodnych stylach biżuterii, od klasyki po nowoczesność. Ich ‍uniwersalność⁣ sprawia, że pasują zarówno ‍do eleganckich wieczorowych kreacji, jak i codziennych​ casualowych stylizacji. Bez względu na to, jak zmieniają się trendy, diamenty zawsze pozostaną klasyką w świecie biżuterii.

Rynek‌ diamentów na przestrzeni wieków

Diamenty od wieków były uważane za jedne z najcenniejszych kamieni szlachetnych na​ świecie. Rynek diamentów ma długą historię, sięgającą starożytności. Sprawdź, jak zmieniały się trendy i preferencje związane z diamentami na przestrzeni wieków.

Podczas podróży przez⁤ historię diamentów, zobaczymy, jak ewoluowały technologie ich wydobycia oraz obróbki. Dowiemy się także, jak‍ diamenty od wieków były symbolem luksusu i bogactwa. Sprawdź, jak ich znaczenie zmieniało się wraz⁢ z upływem czasu, a ⁣także poznaj najbardziej znaczące momenty z historii tego⁤ niezwykłego⁤ kruszcu.

Znaczenie⁤ diamentów w dzisiejszej kulturze

Diamenty od wieków fascynują ludzi i odgrywają ​ważną rolę w kulturze. Znane ze swojego blasku i trwałości, diamenty były przez wieki symbolem bogactwa,⁤ luksusu i potęgi. W⁢ starożytności diamenty były uważane za kamienie ⁣o magicznych właściwościach, przypisywano im ‌moc leczenia chorób, chronienia przed złymi⁢ duchami ‌oraz przynoszenia ‍szczęścia.

W dzisiejszej kulturze‍ diamenty mają szczególne znaczenie jako symbol miłości i romantyzmu.‍ Obrączka z diamentem stała się symbolem ⁢wiecznej miłości ⁤w ceremonii ślubnej, a biżuteria z diamentami jest ceniona i noszona ⁢z dumą przez kobiety⁣ na całym świecie. Diamenty są również‍ często wykorzystywane w przemyśle filmowym i modzie, dodając elegancji i prestiżu do różnych wydarzeń i kreacji artystycznych.

Etyczne kwestie związane z pozyskiwaniem diamentów

Diamenty od wieków fascynowały ludzi swoją piękną i niezwykłą strukturą. Jednakże, łączy się⁤ z nimi wiele kontrowersji i etycznych dylematów, zwłaszcza w kontekście sposobu ich pozyskiwania. Poniżej przedstawiamy historię diamentów, począwszy od czasów starożytnych aż ​po współczesność, oraz omówimy najważniejsze etyczne kwestie związane z⁤ ich wydobyciem.

Współczesny przemysł diamentowy opiera się na ​zaawansowanej technologii i skomplikowanych procesach wydobycia. Niektóre z najważniejszych aspektów związanych⁤ z etyką pozyskiwania ⁢diamentów ⁤obejmują:

  • Praca przymusowa i wyzysk dzieci – niektóre kopalnie diamentów są oskarżane o wykorzystywanie pracy przymusowej i zatrudnianie dzieci.
  • Zanieczyszczenie środowiska ​- proces wydobycia diamentów może negatywnie wpływać ⁤na lokalne ekosystemy, prowadząc do ⁢zanieczyszczenia wody i powietrza.
  • Finansowanie konfliktów zbrojnych – tzw. diamenty krwi często są wykorzystywane do finansowania konfliktów⁤ zbrojnych i wojen ‌na całym świecie.

Rekomendacje dotyczące zakupu diamentów

Diamenty są cenione od starożytności, kiedy to uważane ‌były za kamienie o niezwykłej mocy i pięknie.⁢ Od tamtego czasu wywierają fascynację na ludziach na całym świecie. Współcześnie ⁤diamenty są nie tylko symbolem luksusu i elegancji, ​ale także inwestycją, która może przetrwać wieki. Dlatego warto zastanowić się nad zakupem diamentu i pamiętać o​ kilku ważnych kwestiach.

Przy⁢ wyborze diamentu warto zwrócić ⁤uwagę na jego charakterystyki, takie jak wielkość, czystość, barwa oraz szlif. Ważne jest również, aby dokładnie zbadać reputację⁢ sprzedawcy oraz poprosić o certyfikat diamentu. Pamiętaj, że ⁢diamenty są⁢ inwestycją na lata, dlatego wybierz coś, co naprawdę Ci się podoba i co będzie trwałym symbolem miłości. Przede wszystkim ⁣ciesz się każdym momencie z diamentem na palcu!

Moda na diamenty⁣ w XXI ⁤wieku

Odkąd człowiek odkrył diamenty, stały się one symbolem luksusu i prestiżu. Ich niezwykła twardość i błysk sprawiły, że od starożytności do współczesności diamenty pozostają niezmiennie pożądanym ⁣kamieniem szlachetnym. W XXI wieku moda na diamenty wciąż trwa,⁣ a ‍ich popularność nie ⁣maleje.

Diamenty mają bogatą historię, która sięga tysięcy lat wstecz. Ich⁢ wyjątkowe właściwości sprawiły, że były one cenione zarówno⁤ w starożytnych cywilizacjach, jak i ⁤współczesnym ⁣świecie. Dziś diamenty są nie tylko symbolem miłości i wyrafinowanego⁤ gustu, ⁢ale także stanowią inwestycję na⁢ przyszłość. ‌Ich wartość nigdy nie ​spada, a z biegiem czasu jedynie wzrasta, co czyni je niezwykle atrakcyjnym elementem biżuterii.

Diamenty ‌jako inwestycja finansowa

Diamenty od‌ starożytności pełniły rolę symbolu luksusu, bogactwa i potęgi. Pierwsze z nich znane są już z Indii, gdzie były uważane za kamienie o szczególnych mocy magicznych. W starożytnym ‌Rzymie diamenty były wykorzystywane do ozdabiania biżuterii oraz wyrobu narzędzi. W XV wieku diamenty zyskały‌ popularność w‍ Europie dzięki ich unikalnemu blaskowi‍ i trwałości.

Współcześnie diamenty ‌są postrzegane nie tylko jako symbol prestiżu, ale również jako⁤ inwestycja finansowa. Ich wartość może⁣ znacząco wzrosnąć z czasem, co sprawia, że są atrakcyjnym wyborem dla osób poszukujących stabilnego ‍i dochodowego ⁤sposobu lokowania swoich środków. Diamenty są także⁤ przedmiotem ​kolekcjonerskim, co dodatkowo podnosi ich ⁢wartość na⁤ rynku.

Wartość diamentów w dziedzinie nauki i technologii

Diamenty od starożytności do ⁣współczesności pełniły istotną rolę w dziedzinie nauki i technologii. Znane ze swojej niezwykłej twardości, diamenty były wykorzystywane do produkcji narzędzi oraz do wzmacniania różnych urządzeń ​technicznych. Ich unikalne właściwości sprawiły, że stały się niezastąpionym materiałem w wielu dziedzinach, od inżynierii po medycynę.

Współcześnie diamenty znajdują zastosowanie w produkcji zaawansowanych narzędzi diamentowych, w aparaturze naukowej, w przemyśle elektronicznym oraz jako warstwa ⁢ochronna w⁣ różnego rodzaju urządzeniach. Ich⁢ znakomite właściwości właściwości ‍fizyczne ⁢sprawiają,⁣ że są niezastąpione w wielu dziedzinach badawczych, a ‌ich rola w rozwoju nowych technologii jest nie do⁢ przecenienia.

Wcielające się w rolę świadka historii, diamenty przemawiają do nas swoją⁣ niepowtarzalną​ skrzącą się magią, opowiadając o przeszłości i teraźniejszości. ⁣Od starożytnych cywilizacji po współczesne trendy, diamenty kultywują swoje piękno i znaczenie przez wieki. Ich historia‍ pozostaje nieustannie fascynująca i inspirująca, ukazując nam nie tylko ewolucję technik ⁣jubilerskich, ale⁤ także zmieniające się kulturowe i społeczne wartości. Jako twardy i niezłomny ⁢symbol wieczności, diamenty zachowują ​swoje miejsce jako jedne z najcenniejszych⁤ skarbów naszego świata. Koronowane wieczną blaskiem, ⁢zawsze będą przypominać nam o naszej przeszłości oraz o sile i pięknie, które tkwią w naszej naturze. Odczytaj więc ich opowieść, zanurzając się w czarującym świecie historii diamentów od starożytności do​ współczesności.⁣ Odkryj‌ ich sekrety, złóż hołd⁣ ich pięknu i przekonaj się, jak wiele mogą nam one nieśmiało opowiedzieć…