Choroba Alzheimera, zaliczana do grupy chorób neurozwyrodnieniowych, to schorzenie spowodowane odkładaniem się w mózgu beta-amyloidu oraz białka tau. Złogi b. tau powstają wewnątrz komórek nerwowych i funkcjonują pod nazwą alzheimerowskiego zwyrodnienia neurofibrylarnego. Beta-amyloid nawarstwia się natomiast w przestrzeni między komórkami nerwowymi w postaci amyloidowych blaszek starczych. Głównym skutkiem odkładania złogów jest zaburzona praca komórek nerwowych, co prowadzi w konsekwencji do ich degeneracji i obumierania.
Pierwsze objawy choroby pojawiają się dopiero po dłuższym czasie, kiedy w mózgu trwa patologiczny proces, a możliwości zastępowania funkcji uszkodzonych neuronów przez inne powoli się wyczerpują. Dochodzi do tego w chwili, kiedy utracono już 60-80 procent neuronów w obszarach mózgu, które są odpowiedzialne za procesy pamięciowe. Paradoksalne w tej chorobie jest to, że dopiero pośmiertne badanie mózgu pacjenta przynosi jej pełne rozpoznanie – dopiero wówczas można bowiem dojść do charakterystycznych zmian chorobowych. Wszystkie rozpoznania przyżyciowe są przez lekarzy określane mianem „potencjalnej choroby Alzheimera”.
Objawy Alzheimera
Alzheimer to nie tylko problemy z pamięcią i zaburzona koncentracja. Najważniejszymi objawami schorzenia według Kanadyjskiego Towarzystwa Alzheimerowskiego są:
1) Zaburzenia pamięci świeżej – pacjent nie pamięta tego, co działo się przed kilkoma sekundami. Może wciąż prosić o powtarzanie tego samego komunikatu bądź dopytywać o jedną i tę samą rzecz.
2) Trudności w przekazywaniu myśli, problemy z wysławianiem się.
Chory może gubić słowa, przerywać w połowie myśli i już nie wrócić do podjętego wątku.
3) Problemy z orientacją w terenie, utrata poczucia czasu.
4) Niepewność w podejmowaniu decyzji, nieprawidłowa ocena prostych sytuacji.
Brak zdolności logicznego myślenia jest podstawowym objawem schorzenia.
5) Problemy z myśleniem abstrakcyjnym, zapominanie o ważnych wydarzeniach w życiu.
Chory może zapomnieć o swoich urodzinach, rocznicach etc.
6) Zmiany nastroju, lęki, zmiany osobowości.
Zdarza się, że pacjenci stają się nieufni wobec członków najbliższej rodziny, a nawet uznają, że tamci chcą zrobić im coś złego. Skłonność do ucieczki jest typowym objawem schorzenia.
7) Przekładanie rzeczy
8) Utrata chęci do życia, ciągłe zmęczenie
Możliwości leczenia
W leczeniu Alzheimera najistotniejsza jest wczesna diagnostyka. Niestety, zarówno lekarze, jak i bliscy członkowie rodziny, często bagatelizują problemy z pamięcią u osób starszych, tłumacząc otumanienie podeszłym wiekiem.
Prawidłowa diagnostyka zwiększa jednak szanse na złagodzenie objawów choroby. Niestety, pełne wyleczenie wciąż pozostaje poza zasięgiem naszych możliwości. Kompleksowa terapia i dobranie odpowiednich leków mogą jednak przywrócić pacjenta do właściwej sprawności. O sukcesie możemy mówić wówczas, gdy stan pacjenta nie pogarsza bądź udało nam się spowolnić rozwój choroby.
W leczeniu początkowym pacjenci przyjmują leki z acetylocholiną zawierające substancję chemiczną odpowiedzialną za transfer informacji między neuronami. Niezakłócone połączenie między komórkami mózgu warunkuje o jego prawidłowym funkcjonowaniu i sprawia, że możemy zapamiętywać komunikaty i uczyć się.
Oprócz leczenia farmakologicznego niezmiernie istotna jest pomoc osób bliskich, którzy udzielą choremu pełnego wsparcia. Opieka nad pacjentem chorym na Alzheimera jest dość ciężkim wyzwaniem, dlatego bardzo ważne jest pełne zrozumienie choroby i uzyskanie od lekarza rzeczowych informacji na temat opieki nad pacjentem.
